ผึ้งแมลงสังคมที่มักอยู่รวมกันเป็นฝูงมีการแบ่งหน้าที่การทำงานในรังหนึ่งๆ อย่างเป็นระบบ มีทั้งผึ้งนางพญาที่หนึ่งรังมีเพียงหนึ่งตัวเท่านั้นมีหน้าที่คอยควบคุมความเป็นไปของผึ้งภายในรังและผสมพันธุ์เพื่อออกไข่ ถัดมาที่ผึ้งตัวผู้ก็จัดเป็นผึ้งที่มีหน้าที่ในการผสมพันธุ์กับผึ้งนางพญา และ ผึ้งตัวผู้ก็มีชีวิตที่ค่อนข้างรันทดเพราะเมื่อผสมพันธุ์กับผึ้งนางพญาเสร็จแล้วก็จะตกลงมาตายไปทันทีไม่มีโอกาสได้เห็นลูกหลานผึ้งของตัวเองเลย และผึ้งชนิดสุดท้ายที่มีมากที่สุดในรังคือผึ้งงานซึ่งผึ้งชนิดนี้นี่เองที่มักต่อยคน ในบทความนี้เราจะมาพบกับอาการ วิธีการดูแลรักษาและการป้องกันเมื่อถูกผึ้งต่อยกัน
ผึ้งต่อย มีอาการอย่างไร
เมื่อคุณเผอิญไปรบกวนรังผึ้งหรืออาณาเขตของผึ้งเข้า เหล่าผึ้งทหารและผึ้งงานก็จะออกมาจู่โจมและรุมต่อยคุณทั้งที ซึ่งทำให้เกิดอาการต่างๆ ที่แตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล โดยเราขอแยกอาการหลังถูกผึ้งต่อยออกเป็น 3 ระดับด้วยกัน ดังนี้
1.อาการหลังถูกผึ้งต่อยในระดับอ่อน ส่วนนี้มักเกิดจากการถูกผึ้งต่อยเพียง 1 – 2 ตัวในบริเวณที่ไม่บอบบางมาก และผู้ที่ถูกต่อยไม่มีอาการแทรกซ้อนหรือโรคประจำตัวอื่นๆ ส่วนนี้ผู้ที่ถูกต่อยก็จะมีอาการปวด บวม แดง และรู้สึกแสบร้อน ซึ่งหากนำเหล็กในของผึ้งออกแล้วอาการเหล่านี้ก็จะหายได้เองภายในระยะเวลา 1 – 3 ชั่วโมง
2.อาการหลังถูกผึ้งต่อยในระดับปานกลาง ซึ่งอาการที่ถูกผึ้งต่อยในระดับนี้จะมีอาการคล้ายคลึงกับระดับแรกเลย เพียงแต่การบวมที่เกิดขึ้นจะไม่หายภายในระยะเวลา 1 – 3 ชั่วโมง และจะบวมมากขึ้นอีกใน 1 – 2 วัน แต่เมื่อทายาหรือรับประทานยาอาการที่ถูกผึ้งต่อยก็จะหายได้เองภายในระยะเวลา 5 – 10 วัน และเมื่อคุณถูกผึ้งในครั้งถัดไปหลังจากที่คุณมีอาการระดับปานกลางก็จะทำให้คุณมีความเสี่ยงในการมีอาการระดับรุนแรงได้
3.อาการหลังถูกผึ้งต่อยในระดับรุนแรง ส่วนนี้มักเกิดกับผู้ที่ถูกผึ้งต่อยหลายจุด หรือผู้ที่มีอาการแพ้พิษผึ้งซึ่งเป็นโปรตีนที่ผึ้งสร้างขึ้นมาโดยจะมีฤทธิ์ทำให้ความดันต่ำ เลือดไหลไม่หยุด และเกิดการบวมพองของเนื้อเยื่อได้ ส่วนนี้นับว่าอันตรายมากเพราะหากเป็นเนื้อเยื่อโพรงจมูกก็จะทำให้หายใจไม่ออกและเสียชีวิตได้ในที่สุด
วิธีการดูแลรักษาเมื่อผึ้งต่อย
เมื่อคุณถูกผึ้งต่อยแล้วคุณต้องนำเหล็กในซึ่งมีพิษอยู่ออกก่อนเลย จากนั้นคุณก็ล้างบริเวณที่โดนผึ้งต่อยด้วยสบู่และน้ำสะอาด รับประทานยาแก้ปวดและทายาแก้แมลงกัดต่อย ซึ่งวิธีที่กล่าวมาข้างต้นนี้เหมาะกับผู้ที่มีอาการในระดับอ่อนและระดับปานกลางเท่านั้น หากคุณมีอาการในระดับรุนแรงต้องรีบไปพบแพทย์โดยด่วนเพื่อให้แพทย์เป็นผู้วินิจฉัยและกำหนดแผนการรักษา บางรายอาจจะได้ยาพ่น แต่หากรุนแรงมากแพทย์ก็จะให้ยาฉีดเลย
การป้องกันไม่ให้ผึ้งต่อย
ไม่ว่าระดับอาการหลังถูกผึ้งต่อยจะอยู่ในระดับใดก็ล้วนสร้างความเจ็บปวดและกวนใจให้กับผู้ที่โดยต่อยอย่างแน่นอน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาเหล่านั้นขึ้น เราจึงมีวิธีแนะนำสำหรับการป้องกันการถูกผึ้งต่อยดังนี้
1.ออกห่างจากบริเวณที่เป็นแหล่งอาศัยของผึ้ง เพราะผึ้งเป็นแมลงสังคมที่หวงอาณาเขตมากโดยเฉพาะช่วงที่ราชินีผึ้งผสมพันธุ์ และช่วงที่มีการเลี้ยงตัวอ่อน
2.เมื่อเดินทางเข้าพื้นที่เสี่ยง เช่น ป่า หรือ ทุ่งให้คุณคิดไว้เสมอว่าอาจเจอเหตุการณ์ผึ้งต่อยได้ คุณจึงต้องเตรียมความพร้อมในส่วนของยาทาและยารับประทานติดตัวไปด้วยเสมอ และหากคุณสะดวกก็ควรพกแหนบที่สามารถใช้ดึงเหล็กในผึ้งไปด้วย
จากข้างต้นคุณจะเห็นได้ว่าการระดับอาการหลังผึ้งต่อยสังเกตด้วยตัวเองได้ค่อนข้างยาก ยิ่งคุณไม่มีประสบการณ์เหล่านี้ คุณจึงควรไปพบแพทย์เพื่อการวินิจฉัยระดับอาการที่ถูกต้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผู้ที่ถูกต่อยเป็นเด็กและผู้สูงอายุ อย่างไรก็ดีคุณก็ยังสามารถป้องกันการเกิดผึ้งต่อยได้จากข้อป้องกันที่กล่าวไปเบื้องต้นเพราะการป้องกันย่อมดีกว่าการรักษาเสมอ